Pensioen

André Jansen • 2eCriticus bij LinkedIn •

De bewering dat de Nederlandse pensioenvoorzieningen tot de beste ter wereld behoren, wordt regelmatig onderbouwd door internationale vergelijkingen en studies. Een van de meest gezaghebbende bronnen op dit gebied is de Mercer CFA Institute Global Pension Index.
Belangrijke onderbouwingen:
1. Internationale ranglijsten: Mercer CFA Institute Global Pension Index
In de 2023-editie stond Nederland opnieuw op de eerste plaats, gevolgd door IJsland en Denemarken.
De Index beoordeelt pensioenstelsels op drie pijlers:
– Toereikendheid: Hoeveel inkomen het pensioen oplevert in verhouding tot het eerdere loon.
– Duurzaamheid: Of het systeem financieel houdbaar is op lange termijn.
– Integriteit: Transparantie, goed bestuur en regelgeving.
Nederland scoorde bijzonder hoog op toereikendheid (85,6) en integriteit (87,7) en voldoende op duurzaamheid (82,4).

2. Opbouw van het Nederlandse pensioenstelsel (de drie pijlers)
Het Nederlandse systeem is robuust en bestaat uit drie onderdelen:
AOW (Algemene Ouderdomswet) – een basispensioen van de overheid, voor iedereen die in Nederland heeft gewoond of gewerkt.
Collectieve aanvullende pensioenen – opgebouwd via werkgevers, vaak verplicht en gebaseerd op middelloonregelingen. Deze tweede pijler is uniek in zijn omvang en solidariteit.
Individuele aanvullende pensioenvoorzieningen – zoals lijfrentes of zelf beleggen. Vooral relevant voor zzp’ers of mensen zonder werkgeverpensioen.

3. Kenmerken die Nederland onderscheiden
Hoge dekkingsgraad: Nederlandse pensioenfondsen hebben doorgaans voldoende reserves om aan hun verplichtingen te voldoen.
– Kapitaaldekking: Pensioenen worden grotendeels gefinancierd uit belegde premies, in plaats van een omslagstelsel zoals in veel andere landen.
– Solidaire risicodeling: In tegenstelling tot zuiver individuele systemen, delen Nederlandse deelnemers beleggingsrisico’s en langlevenrisico’s.
Strenge toezichtkaders van DNB en AFM waarborgen integriteit en transparantie.

4. Hervormingen en vernieuwing
Nederland voert momenteel een grootschalige hervorming door naar een nieuw pensioenstelsel (invoering per 2028), waarin de voordelen van collectiviteit en risicodeling blijven bestaan, maar met meer transparantie en persoonlijkere pensioenopbouw. Dit wordt internationaal als een voorbeeld van adaptiviteit gezien.
Kritische kanttekening:
Hoewel het systeem als geheel sterk is, zijn er uitdagingen:
– Niet alle zzp’ers bouwen pensioen op.
– Niet iedereen profiteert evenveel van het tweede pijlerstelsel (lagere inkomens, flexwerkers).
De overgang naar het nieuwe stelsel brengt onzekerheden met zich mee.

Conclusie:
De Nederlandse pensioenvoorziening wordt internationaal geroemd vanwege haar evenwichtige, solide en toekomstbestendige structuur. Het is een systeem dat solidariteit, brede dekking en financiële discipline combineert en daarmee terecht tot de beste van de wereld behoort.